In de vierde koningsstad hebben we een rustdag gepland. Met zijn allen naar de medina en de soeks. Zelf ben ik niet zo'n liefhebber van steden, maar een halve dag moet kunnen. Alleen op de camping blijven is ook niet alles. Fietsonderhoud is er praktisch niet. Hier en daar een drup olie en dat is het. Omdat we aan de rand van de stad bivakkeren bestellen we taxi's die hier niet zo duur zijn. We kunnen natuurlijk het risico niet nemen om onze fietsen onbeheerd in't centrum te stallen. Er komen drie oude Mercedes diesels en comfortabel laten we ons naar het oude gedeelte van Fès transporteren. De Fransen zijn verantwoordelijk geweest voor het nieuwe gedeelte, maar de arabische wijk is uiteraard ons doel. We hebben een gids besteld om ons door de wirwar van nauwe steegjes in de soek te leiden. Je kunt ook een complete tour boeken met een rondrit om de stad inbegrepen, echter daar hebben we geen zin in. De gids spreekt redelijk Engels en doet zijn best. Zo krijgen we uitleg bij de oude moskee en de universiteit. Fès is al honderden jaren een handelscentrum van belang, maar ook de geest en het intellect werden hier niet vergeten. Nog steeds zijn er enkele duizenden kostbare boeken aanwezig in de universiteitsbibliotheek. Het spreekt bijna vanzelf dat de heilige teksten van de koran hier een grote rol spelen.
We bezichtigen o.a. de leerlooierij. We krijgen een sterk riekend takje munt aangereikt. Het schijnt dat de geur niet te harden is. Ik weiger beleefd. Vroeger een tijdje in een visafslag gewerkt, vandaar. Het valt me overigens mee. We staan op een balkonterras dat een lederwinkel flankeert en hebben een fraai uitzicht op het Middeleeuwse tafereel . Jonge mannen manipuleren huiden in ronde bakken gevuld met diverse kleurstoffen.
Zie foto 1. Het schijnt voor Marokkaanse begrippen goed te verdienen:zo'n 10 euro per dag. Geen wonder dat men bereid is dit werk te doen. Het komt op ons over als regelrechte slavenarbeid: smerig en ongezond door de stank en de chemisch(?) kleurstoffen die ze gebruiken. In het winkeltje kun je de eindprodukten bezichtigen en eventueel aanschaffen. Het valt me op dat de verkopers hier niet extreem opdringerig zijn.
De gids roept en we moeten verder. Hij heeft nog enkele adresjes voor ons in petto. We worden een groot huis ingepraat zogenaamd voor een theeceremonie. De ceremonie klopt wel maar als toegift moeten we ons een verkooppraatje laten welgevallen verzorgd door een Duits sprekende Marokkaan.Zo krijgen we het verschil uitgelegd tussen een Berber- en een Arabisch tapijt. Heeft te maken met de afwerking. Tientallen tapijten worden door zijn assistent uitgespreid. We voelen ons bezwaard door zoveel "gastvrijheid"maar een duur tapijt kopen? Toch heeft de man succes. Eén van de fietsers is gecharmeerd van een "Arabier". En ik moet eerlijk bekennen dat het inderdaad een prachtig tapijt is. Na enig onderhandelen verruild het kleed van eigenaar. De trotse beziter hoeft het niet mee te nemen: het zal verscheept worden.
Later blijkt inderdaad dat de transactie correct afgehandeld is.
We laten ons weer aan de hand nemen door onze gids. Weer worden we een winkel ingeleid.Nu onder het mom van uitleg over allerlei kruiden als probaat middel tegen een keur van ziektes.
We moeten plaats nemen en de "apotheker", gekleed in witte lange jas, laat ons de diverse producten zien. Een aantal van ons zijn het zat en vertrekken vroegtijdig. De man doet nog meer zijn best en prikkelt onze neuzen met de heerlijkste geurstoffen. Na afloop is desondanks niemand bereid iets te kopen. Uit beleefdheid besluit ik dan maar wat ambergeurstof aan te schaffen, dat in kleine blokjes in vetvrij papier aangeboden wordt. Ik wijs het aan en terwijl de anderen de winkel verlaten, weet de gladde man me een extra blok aan te smeren. Niet erg, het kost maar een paar centen. Als de op één na laatste van de groep de deur sluit en ik me daarbij wil aansluiten, zie ik vanuit mijn ooghoeken de man onder de tafel graaien. Er komt een strip met pillen boven water: viagra! Bijna beschaamd sla ik het aanbod af en verlaat haastig het pand. Steden: niets voor mij!
