28/29-10-2007 Senegal. Op weg naar de grens.

Twee foto's die iets laten zien van het dorpsleven. Op de eerste foto is een tafelvoetbalspel te zien dat kennelijk in geheel Afrika populair is. Het werkt net zoals bij ons: je moet de ballen kopen bij de lokale uitbater en dan kun je spelen. Ik heb me in Mozambique een keer laten uitdagen door een paar jongens. Ik heb vroeger vaak het spelletje gespeeld dat vooral in mijn diensttijd ook in Nederland uitermate populair was. Ik wil niet teveel pochen, maar ik heb een paar soepele polsgewrichten en heb een keihard schot. Verder zijn mijn verdedigende kwaliteiten goed in orde. Toen ik dan ook in Mozambique vol goede moed met en teamgenoot de strijdbijl oppakte, bleek het wat tegen te vallen. Met moeite wisten we een paar matches winnend af te sluiten. De eindoverwinning ging helaas aan onze neus voorbij. Ook dit spel moet je "onderhouden"en sindsdien heb ik me er niet meer aan gewaagd. Het tafelvoetbalspel is een aardig alternatief voor het echte spel. Echte voetballen zijn op platteland een uitzondering, want te duur.
Verder vallen de gasflessen op. De mensen kunnen hier op gas koken. Het wordt in sommige landen zelfs door de overheid gepropageerd met als doel de houtkap een halt toe te roepen. Door de slechte verbindingen is het dieper het platteland in geen succes en gaat de kaalslag onverminderd door.
Op de tweede foto is een eenvoudige barbecue afgebeeld. De hompen vlees worden gerookt en verpakt in een vettig soort bruin pakpapier. Je kunt naar gelang de inhoud van de portemonnee stukjes laten afsnijden en direct ter plekke verorberen. Niemand van ons heeft zich ooit aan deze snack gewaagd. Het ziet er nogal onappetijtelijk uit en het verse vlees zit in deze omstandigheden vol met vliegen. Persoonlijk denk dat je het gerookte vlees zonder gevaar kunt nuttigen. Bushmeat zal het vast niet zijn want groot wild komt in West-Afrika praktisch niet meer voor. Uitsluitend geiten schapen en runderen worden geslacht en verwerkt. Ik heb vaak gezien hoe een schaap lijdzaam moest toekijken hoe een soortgenoot door de slager gevild en ontleed werd. Dit alles in het openbaar langs de kant van de weg. Verser kun je het niet krijgen. Geitenvlees is over't algemeen vrij taai, rundvlees is prima eetbaar.

25/26/27-10-2007 Senegal- Drie dagen "dirty road cycling".

Je hebt piste haters en piste liefhebbers. Ik behoor bij de eerste groep, hoewel ik me bijzonder goed kan redden op de zandpaden van Afrika. Heeft misschien iets te maken met mijn jeugd. Ik ben opgegroeid met de "Halepaden"in de Dokkumer wouden en heb genoeg zand kunnen happen. Natuurlijk moet je een prima conditie hebben om op de piste snelheid te maken, maar vooral het inschatten van de bodemgesteldheid vergt inzicht en snelheid van handelen. Je hebt in een groep altijd mensen die je beter niet kunt volgen, want regelmatig lopen ze vast en word je ook gedwongen af te stappen. Beter is het dus om je eigen weg te zoeken en snelheid te maken. Je hebt dan minder last van opdwarrelend stof veroorzaakt door je medefietsers en kunt dus het beste spoor kiezen. Gelukkig werd de strakke discipline op de piste noodgedwongen door de hoge temperaturen en de onmogelijkheid om groepsgewijs te pedaleren losgelaten.De helm mocht zelfs af en je kon je eigen gang gaan als je maar om de vijftien kilometer stopte en op de rest van de groep wachtte. Zo kwam het regelmatig voor dat de oudste(!) deelnemer-prima sportman- en ondergetekende een vijf minuutjes moest wachten tot de groep weer compleet was en we een nieuwe run konden beginnen. Snelheden van zo'n 30 kilometer per uur waren geen uitzondering.Hèt grote nadeel van piste fietsen vind ik echter dat je totaal geen oog meer hebt voor de omgeving. Je bent constant bezig met uitkijken naar het beste spoor. We hadden in dit geval ook best een geasfalteerde route kunnen nemen, echter in elke groep heb je nu eenmaal mensen die hun zin weten door te drijven en liever de binnenlanden opzoeken om het "echte" Afrika gevoel op te roepen. In onze vertekende westerse beeldvorming bestaat heel Afrika immers uit zandpaden en dan moet dat beeld op de een of andere manier voor het thuisfront in stand gehouden worden door juist deze paden op te zoeken onder het motto: zie ons eens lekker avontuurlijk fietsen. Volkomen onnodig dus.
Voor het eerst krijgen we dan ook te maken met mensen die moeten afhaken. De vermoeidheid slaat toe. Honderden kilometers door de hete savanne vergt zijn tol. Ook ik moet er bijna aan geloven. Plotseling overvalt me een hevige vermoeidheid, waardoor het fietsen in de hitte een ware martelgang wordt. Mijn maag accepteert geen voedsel meer en ik moet zelfs een keer het avondeten overslaan. Kostbare energie die ik nodig heb om te overleven in deze hel. Ik zet toch door en kom de volgende dag meer dood dan levend aan de finish.Knap dan wonderwel weer wat op en hoef niet met de truck vervoerd te worden. Toch is het niet alleen maar negatief. We zien nu hoe de mensen hier leven. Vooral het kamperen is een groot genoegen. Je hoort 's avonds slechts de stilte die zo nu en verstoord wordt door grazende koeien of geiten en schapen die hier in groten getale- begeleid door herders- het landschap begrazen. Altijd komen er nieuwsgierige boeren/herders even kijken wat voor volk er nu weer op hun grond is neergestreken, maar nooit worden we weggestuurd laat staan lastig gevallen. We zijn hun gast en ze laten ons met rust.
De grote dieren zijn in deze streken verdwenen. De vogelwereld resteert en is nog steeds de moeite waard. Al met al heb ik geen slechte herinneringen aan de honderden kilometers die we dwars door Senegal afgelegd hebben.
De foto's geven een beeld van de piste en de mensen en dieren die er op het plateland leven. Koeien, schapen en geiten. Vooral de laatste diersoort is een plaag voor de natuur. Een geit vreet alles kaal en is misschien één van de mede veroorzakers van de oprukkende woestijn.We zitten hier in de Sahel kort na de regentijd, waardoor er nog redelijk veel water is. Veel dorpen worden slechts bewoond door kinderen, vrouwen en oude mensen. De jonge mannen proberen vaak in de steden wat inkomen te verwerven. Vooral in de droge tijd is er weinig werk op het platteland. De herders zijn over't algemeen jonge jongens die dus niet naar school kunnen.

24-10-2007 Senegal-Oostwaarts

Wekenlang zijn we naar het zuiden gefietst. Door de recente politieke strubbelingen in landen als Liberia, Guinee-Bissau en Sierra Leone verkiezen wij nu de veilige route via Mali en Burkina Faso.We maken als het ware een omweggetje om dan uiteindelijk in Ghana weer naar de kust terug te keren. De kustweg die we vandaag volgen is van goede kwaliteit. Er is weinig verkeer ondanks het feit dat dit een belangrijke verbindingsweg is tussen Saint Louis en Dakar. Na een ruim aantal kilometers slaan we linksaf het oosten in. We stoppen bij een restaurant en drinken voor de laatste keer koffie in een nette horeca gelegenheid. Dieper het binnenland in neemt de armoede toe en kunnen we nog uitsluitend terecht in "wegrestaurantjes" die voor onze begrippen de naam niet mogen dragen. Ze zijn opgetrokken uit alles wat maar voorhanden is en soms lopen de muizen over de houten balken, terwijl je geniet -dat wel!- van een frisdrankje- meestal coca cola of fanta- dat bij gebrek aan electriciteit lauw geserveerd wordt.. Het restaurant waar we nu zelfs lekkere koffie drinken, heeft als vermaak een levende inventaris. In een kooi ontdekken we papagaaien, terwijl vrije vogels via kieren naar binnen vliegen en onder de dakspanten nestelen, wel zo gemakkelijk voor de vogelaars, die nippend aan hun koffie hun slag slaan en zowaar nog wat eerste waarnemingen kunnen noteren zoals o.a. het Afrikaanse zilverbekje. Weer eens wat anders dan een zilveren bestek en zèker zo mooi. Tijdens het fietsen word ik geattendeerd op zwartmaskerduifjes die we daarna nog regelmatig kunnen spotten.De weg wordt er niet beter op. Het asfalt bevat grote ronde gaten, waardoor we slalommend moeten fietsen. De gaten worden echter steeds talrijker en wordt het meer een soort balletfietsen waar de één meer bedreven in is dan de ander. Zo nu en dan is een confrontatie met een gat dan ook onvermijdelijk en wordt er een fikse aanslag op de nieren gedaan. Gelukkig gebeurt dit zonder verwensingen te uiten; we weten dat we tot nog toe erg verwend zijn en nemen dit ongemak gelaten voor lief. Na een redelijk groot dorp belanden we op een weg in aanleg die echter na korte tijd overgaat in een piste. In een recent verleden is dit een asfaltweg geweest die door ernstige verwaarlozing verdwenen is en er nu nog slechts een rode lateriet piste resteert, die hier en daar lastig te befietsen valt. De komende tijd moeten we het hier mee doen. We zitten in de droge savanne, een landschap met acacia's en verspreid staande baobabs. Herders doorkruisen het gebied met hun vee. Groot wild is hier niet meer. Het is een soort halfnatuurlijk veeteeldgebied geworden.
De foto's.
Regelmatig fietsen jongens met ons op. Ze kunnen het tempo van meer dan twintig kilometer per uur met gemak bijhouden. Het vormt voor ons een welkome afleiding.
Senegal is een land waar ontwikkelingshulp toeslaat. Regelmatig staan dit soort borden langs de kant van de weg. Wie helpt wil zijn naam kennelijk goed inpeperen bij de lokale bevolking.

21/22/23/10-2007 Senegal-Saint Louis.

De Senegal rivier is tevens de natuurlijke grens tussen Mauritanië en Senegal. Na het bekende oponthoud bij de grens fietsen we Senegal in. De weg is prima en ons doel is Saint Louis, waar we weer een paar rustdagen in het vooruitzicht hebben. Dit geeft een goed gevoel en fleurig fietsen we de stad in die er zo op het eerste gezicht redelijk uitziet. In ieder geval beter dan Nouakchott. Er heerst een gezellige Afrikaanse drukte. De Ramadan loopt bijna ten einde en iedereen maakt zich op voor het suikerfeest. Saint Louis is lange tijd de hoofdstad geweest van West-Afrika dat grotendeels gekolonialiseerd is geweest door de Fransen. Deze invloed is nu nog steeds merkbaar. De mensen spreken er Frans en ook het Franse stokbrood staat nog steeds op het menu. Veel huizen in de stad herinneren nog aan de koloniale tijd en worden de laatste jaren zelfs weer in oude luister hersteld. De stad bestaat uit twee gebieden gescheiden door de Senegal rivier, die verbonden zijn door een lange boogbrug, die nog dienst heeft gedaan in Europa als overbrugging van de Donau. Dit is te merken, want aan onderhoud is jaren weinig gedaan. Als we de brug passeren is het dan ook opletten geblazen. Brede spleten tussen de leggers geven ons uitzicht op het snelstromende roodbruine water van de rivier. Levensgevaarlijk voor fietsers. Door het drukke verkeer is het moeilijk om voldoende snelheid te houden. De lange spleten kun je nog het beste vermijden door snelheid te houden, waardoor je minder afwijkt van het rechte spoor dat hier bitter noodzakelijk is. Gelukkig bereiken we heelhuids de overkant. Dit is een zanderig schiereiland dat aan de westzijde begrensd wordt door de Atlantische Oceaan en aan de oostzijde door de rivier. We slaan linksaf naar het zuiden en belanden in een stoffige straat die moeilijk tot niet te befietsen valt. Het wemelt er van mensen, loslopende honden, geiten en wat dies meer zij. We worden niet altijd even vriendelijk bejegend. Hier heerst doffe armoede maar ondanks dat stralen de mensen en vooral de kinderen een stuk levenslust uit zonder weerga. Kunnen wij voldane westerlingen nog iets van leren. We ontdekken dat we de verkeerde afslag hebben genomen. Langs de rivier loopt een asfaltweg die ons langs de vissersmarkt voert en uiteindelijk bereiken we de camping die aanbevolen wordt door de "Lonely Planet" reisgids. De camping is prima. Er is een bar, restaurant en wie luxueus wil slapen kan er kamers huren. Het sanitair is voor Afrikaanse begrippen ruim voldoende en we kunnen ons eindelijk weer eens een frisse douche permitteren. We zitten aan het strand maar de woeste branding nodigt niet echt uit tot een duik in het zilte nat. Voor de kust zien we weer een drijvende visfabriek liggen, die voorlopig nog ongestoord de boel kan leegroven. Als pleister op de wonde kunnen we volop genieten van een koud biertje en is het goed toeven op het overdekte terras van het barretje, waar zelfs gestroomlijnde westerse muziek onze oren streelt.
Ik besluit om een paar dagen eens goed uit te rusten en verkies tegen mijn gewoonte in het strand boven een excursie naar een belendend natuurgebied. Het enige uitstapje dat ik me noodgedwongen veroorloof is een ritje naar het centrum. Mijn geld is op en in de stad kan gepind worden. Samen met een paar lotgenoten wandelen we door het centrum en pinnen wat geld. Geen grote hoeveelheden, want het leven is hier voor ons niet duur. Al jaren heb ik de gewoonte om slechts een kleine portemonnee op zak te hebben, waar alleen wat kleingeld in zit. Mijn pinpas en creditcard etc. bewaar ik op een veilige plek. Zakkenrollers zijn overal en zeker in de stad. We wandelen door de drukke winkelstraat en plotseling raken we bekneld tussen een grote menigte kijkers en kopers. Ik worstel me er doorheen en voel direct daarna niets meer in mijn dichtgeritste broekzak, die ook nog eens extra beschermd wordt door een kleefklep. Ik ben op de klassieke wijze geript. Tussen de mensenmassa kan een zakkenroller ongestoord je broekzak opentrekken. Ik mis wat kleingeld en enkele bankbiljetten, maar helaas ook mijn bankpas. Ik waarschuw direct mijn maten die gelukkig hun spullen nog hebben. Terwijl ze bezig zijn hun zaakjes te controleren, probeert een onverlaat nog snel een graai te doen in een cameratas, maar slaagt er niet in om het toestel te stelen en houdt een mobieltje in de hand om zijn zogenaamde onschuld te bewijzen. Ik grijp hem bij de arm maar hij rukt zich los en verdwijnt met zijn kompanen in de mensenmassa. Later horen we dat er een fototoestel op klaarlichte dag is gestolen. Ook gewoon losgerukt en meegenomen. Haastig blazen we de aftocht. Ik blokkeer nog snel mijn pinpas en per taxi spoeden we ons naar de camping, waar we onder het genot van een koude pilsener ons "avontuur" uitgebreid bespreken.
De drie foto's geven een indruk van Saint Louis. De foto van de "Donau-brug" spreekt voor zich. Het doorkijkje genomen op de vismarkt geeft een indruk van de tegenstellingen: stinkende middeleeuws aandoende viskramen en tegelijkertijd moderne gebouwen aan de overkant van de rivier, waar de koloniale buurt een opknapbeurt krijgt en tevens moderne gebouwen verrijzen inclusief zendmast ten behoeve van de mobiele telefonie.
Saint Louis speelde in de pionierstijd van de luchtvaart een belangrijke rol in de verbinding Frankrijk/Europa-Zuid-Amerika. Watervliegtuigen landden hier en tankten bij voor de oversteek naar Amerika. Tegenwoordig is er jaarlijks een internationaal jazzconcours.